Cách nâng cấp card đồ họa của máy tính xách tay của bạn

Nâng cấp GPU laptop của bạn có thể đáng giá trong một số trường hợp — và nó cũng không quá khó.

Pssst — có một bí mật mà ít ai trong cộng đồng game thủ PC biết đến: Bạn thực sự có thể nâng cấp card đồ họa của chiếc laptop chơi game lớn cồng kềnh của mình.

Nhưng ngay cả những người biết điều đó là có thể, lại tin rằng nó không đáng công sức và thời gian. Sau tất cả, ai muốn phải tìm kiếm trên một diễn đàn ít người biết để tìm hiểu xem việc bỏ một khoản tiền lớn để mua GPU từ eBay có đáng không? Và còn có rủi ro là GPU đã qua sử dụng có thể hỏng sau một tháng sử dụng.

Giải pháp của Eurocom, một nhà cung cấp laptop tại Canada, vào tháng Hai đã bắt đầu cung cấp các bộ dụng cụ nâng cấp “tất cả trong một” cho người tiêu dùng muốn thử sức với việc thực hiện một cuộc “phẫu thuật mở tim” cho laptop. Thậm chí tốt hơn, các bộ dụng cụ này bao gồm cả các thương hiệu cạnh tranh (cũng như chính Eurocom), như Alienware. Để xem các bộ dụng cụ này hoạt động như thế nào và quá trình nâng cấp laptop diễn ra ra sao, PCWorld đã quyết định nâng cấp một chiếc laptop và chạy thử để xem kết quả.

Giữ kỳ vọng hợp lý

Trước hết, trước khi bạn quá hào hứng nghĩ rằng mình có thể kéo dài tuổi thọ của chiếc laptop chơi game mỏng nhẹ 1.8kg chỉ bằng cách thay GPU, điều đó có thể sẽ không khả thi.

Hầu hết các nâng cấp từ Eurocom đều nhắm đến những chiếc laptop chơi game “Big Bertha” có kích thước lớn, vốn dĩ không hoàn toàn dễ di chuyển. Dường như quy tắc là, những laptop nặng dưới 3.2 kg thường không thể nâng cấp được.

Điều này là bởi các tùy chọn nâng cấp này thường chỉ dành cho những laptop lớn do nhà sản xuất Clevo chế tạo. Clevo không phải là nhà sản xuất duy nhất, nhưng lại là thương hiệu phổ biến nhất.

Tin tốt là ngay cả khi laptop của bạn là từ một công ty game nhỏ lẻ, có màu đỏ và bàn phím tùy chỉnh, vẫn có khả năng lớn là nó được sản xuất bởi Clevo, công ty chuyên tạo ra hàng chục thiết kế khác nhau cho hàng chục nhà sản xuất PC khác nhau.

Gặp gỡ Eurocom P150EM

Chiếc laptop tôi đang dùng để nâng cấp là Eurocom P150EM Racer. Nó thường được gọi chung là Clevo P150EM. Bên trong là bộ xử lý quad-core Ivy Bridge Core i7-3740QM, RAM 8GB DDR3 và ổ cứng SSD lai Seagate, cùng với GPU GeForce 675MX.

GeForce 675MX là một GPU dựa trên Kepler với 960 lõi CUDA. Đây không phải là card tệ (Lưu ý rằng Nvidia đã bán hai GPU khác nhau với mã GeForce 675MX. Loại cũ hơn dựa trên Fermi và chậm hơn nhiều.) Bản thân 675MX vẫn có thể dùng được nếu bạn giảm các thiết lập, nhưng tôi đã đủ mệt mỏi với việc phải giảm cấu hình. Vì vậy, tôi đã nhờ Eurocom cung cấp bộ kit GeForce GTX 980M và chuẩn bị các dụng cụ như tua vít để nâng cấp.

Quá trình nâng cấp thực tế

Phần vật lý của quá trình nâng cấp khá đơn giản, nhưng có một số điều bạn nên kiểm tra trước khi tiếp tục.

Trước tiên, truy cập trang VGA showroom của Eurocom để xem liệu công ty có bán GPU cho laptop của bạn không. Eurocom hỗ trợ các dòng laptop của Clevo cũng như các dòng Alienware. Khi bạn đã tìm thấy GPU phù hợp, hãy đọc kỹ phần chữ nhỏ. Bạn có thể cần nâng cấp BIOS hoặc sử dụng một bộ nguồn có công suất phù hợp.

Đối với những người không sợ khó khăn, sau khi cập nhật BIOS, đã đến lúc gỡ cài đặt trình điều khiển Nvidia trên laptop cho card GeForce GTX 675MX. Tắt nguồn, tháo pin ra. Eurocom cũng cảnh báo bạn nên cẩn thận với ESD và đeo dây chống tĩnh điện. Nếu không có các trang bị đó, ít nhất hãy xả hết tĩnh điện trên người.

Còn về CPU thì sao?

Nhiều game thủ không nhất thiết phải giữ bộ xử lý mạnh nhất nếu chỉ chơi game. Nếu bạn quan tâm đến tuổi thọ pin hoặc làm nhiều công việc xử lý video, thì mới cần CPU mới nhất. Chip Ivy Bridge quad-core với xung nhịp 2.7GHz và Turbo Boost lên đến 3.7GHz vẫn đủ tốt.

Vì vậy, cứ để CPU cũ yên. Nếu bạn cần một dự án, hãy thêm ổ MSATA hoặc nâng cấp RAM cho P150EM.

GPU quan trọng hơn trong chơi game

Điều này không đúng với GeForce GTX 675MX. Dù là một phần tốt, nhưng nó không thể so với GeForce GTX 980M. Bộ kit nâng cấp GeForce GTX 980M thậm chí có bộ nhớ 8GB. Khi bạn bật các tính năng cao trong GTA V, bạn sẽ biết rằng không bị giới hạn với 2GB bộ nhớ thật sự là một lợi thế.

Tháo ống dẫn nhiệt

Để tiếp cận GPU, bạn cần tháo ba ốc vít từ ống dẫn nhiệt trên lõi GPU, và ba ốc khác trên ống dẫn nhiệt của bộ điều chỉnh điện áp và RAM. Ống dẫn nhiệt, đối với những ai chưa biết, là cơ chế làm mát giúp dẫn nhiệt ra ngoài, nơi có thể được thổi ra bằng không khí mát.

Sau khi tháo hết bảy ốc vít từ hai ống dẫn nhiệt, bạn có thể dùng các tab giấy trên ống để nhẹ nhàng kéo chúng ra. Các ống dẫn nhiệt có thể bị dính chặt vào GPU do keo tản nhiệt đã tan chảy, vì vậy đừng quá lo nếu nó không nhúc nhích. Đồng thời, hãy sử dụng hợp lý sức mạnh của bạn khi tháo chúng ra. Lắc nhẹ một chút cũng có thể giúp phá vỡ lớp dính của keo tản nhiệt.

Sau khi di chuyển cả hai ống dẫn nhiệt, bạn có thể tiếp cận module MXM. Hai đai ốc hình lục giác cũng cần được tháo ra. Bạn có thể dùng cờ lê hộp nhỏ, cờ lê điều chỉnh, kìm hoặc tua vít đầu dẹt để nới lỏng chúng. Khi đã nới lỏng, tháo ra bằng tay. Module sẽ từ từ bật lên ở một góc và ra khỏi khe cắm, gần giống như một thanh RAM.

Bộ kit cho thiết bị của chúng tôi bao gồm module MXM hoặc Module PCI Express di động, hai ống dẫn nhiệt, ốc vít và đế cho GPU. Hầu hết các ốc vít và đế trông giống nhau, nhưng tôi đã dùng cái mới để đảm bảo an toàn. Các ống dẫn nhiệt trông có chút khác biệt, vì vậy tôi quyết định dùng ống mới, cho rằng chúng đã được tùy chỉnh phù hợp với GPU 980M.

Việc lắp đặt thẻ 980M mới giống như lắp một thanh RAM lớn: bạn trượt phần cạnh đầu vào khe cắm và sau đó đẩy nhẹ để đảm bảo nó đã vào hết.

Bây giờ, lắp lại hai đai ốc hình lục giác đã tháo ra và siết chúng bằng tua vít đầu dẹt một chút để chúng không bị lỏng. Lắp đặt ống dẫn nhiệt, đảm bảo tránh lỗi cơ bản của người mới là để lớp nhựa bảo vệ trên keo tản nhiệt.

Hãy cẩn thận khi lắp ống dẫn nhiệt GPU

Khi gắn ống dẫn nhiệt lên lõi GPU, đừng quá mạnh tay. Không giống như CPU, có tấm bảo vệ nhiệt, lõi GPU tiếp xúc trực tiếp để tản nhiệt tối đa. Chỉ cần bể một góc vì áp lực quá mạnh, GPU có thể bị hỏng. Tấm bảo vệ sử dụng các ốc vít khá nhỏ, vì vậy khó gây hư hại cho lõi. Hãy cẩn thận ở bước này.

Sau khi lắp đặt xong mọi thứ, đặt nắp đáy lại. Lắp pin, cắm sạc và bật nguồn. Nếu bạn thực hiện đúng tất cả các bước, máy sẽ khởi động vào Windows. Tuy nhiên, lưu ý rằng hầu hết các laptop đều có đồ họa tích hợp, và nó sẽ khởi động vào IGP trước khi sử dụng card đồ họa rời. Bạn chưa hoàn toàn yên tâm.

Ban đầu khi tôi thực hiện nâng cấp, tôi có thể dùng “trình điều khiển tham chiếu” từ trang Nvidia. Nhưng các trình điều khiển này không nhận dạng được GPU mới và từ chối cài đặt. Sau khi suy nghĩ một lúc, tôi đã liên hệ Eurocom. Và đúng vậy, đó là lý do khác để mua từ Eurocom thay vì mua hàng đã qua sử dụng trên eBay — tôi có thể tìm đến họ để được tư vấn.

Không còn dùng trình điều khiển tham chiếu

Thực tế, trình điều khiển tham chiếu không hoạt động với GPU mới. Trình điều khiển Nvidia kiểm tra chữ ký phần cứng trước khi cho phép cài đặt. Từ đây, trình điều khiển chỉ có thể được lấy từ Eurocom. Tin tốt là nếu Eurocom ngừng hoạt động, có một cộng đồng sôi nổi có thể chỉnh sửa trình điều khiển để hoạt động. Tuy nhiên, bạn không cần phải tìm trình điều khiển ở nơi khác. Vì tốc độ phát hành rất quan trọng với game thủ, tôi đã hỏi Eurocom mất bao lâu để phát hành trình điều khiển sau Nvidia. Họ cho biết rất nhanh, ví dụ một nhân viên mất ba ngày để cập nhật trình điều khiển cho 64 card khác nhau.

Sau khi cài đặt trình điều khiển phù hợp, tôi đã kiểm tra card để đảm bảo cài đặt đúng. Tôi dùng Ungine 4.0, bài kiểm tra này sẽ tải nặng GPU đồng thời hiển thị nhiệt độ trong quá trình thử nghiệm. Bộ phận hỗ trợ kỹ thuật Eurocom cho biết nhiệt độ từ 90 đến 95°C là bình thường. Nhiệt độ của tôi hơi cao, vì vậy tôi đã mở máy và siết lại GPU một chút. Sau đó đóng máy và kiểm tra lại, nhiệt độ đã giảm xuống khoảng 80°C – nằm trong phạm vi hoạt động bình thường theo Eurocom.

Kiểm tra hiệu suất nâng cấp

Để xem hiệu suất ra sao, tôi so sánh các điểm benchmark trước và sau khi thay GPU, đồng thời so với laptop Origin EON15-X với GeForce GTX 980M. Kết quả rất tốt. Có sự giảm nhẹ hiệu suất, có thể do CPU nhanh hơn ở Origin và giải pháp làm mát tốt hơn, vì đây là laptop mới hơn. Tuy nhiên, sự cải thiện rất đáng kể so với GeForce GTX 675MX ban đầu.

Trong game thực tế cũng có sự tăng rõ rệt. Với GeForce GTX 675MX ban đầu, Tomb Raider cài đặt ở chất lượng Ultimate là không thể chơi được ở độ phân giải 1920×1080. Với GeForce GTX 980M, tôi đạt 74 fps ở Ultimate, vượt ngưỡng 60 fps cho các game bắn súng. Middle-earth: Shadow of Mordor cài đặt Ultra chỉ đạt 32 fps với GPU cũ. Với GPU mới, tôi chơi ở 65 fps. Tôi cũng chạy Grand Theft Auto: V trước và sau nâng cấp và từ tình trạng không chơi được (với tất cả thiết lập tối đa) đến có thể chơi được. GTA V có xu hướng sử dụng nặng GPU tùy theo thiết lập.

Tính toán chi phí

Kết quả không gây ngạc nhiên. Đây là một bước nhảy hiệu suất tuyệt vời từ GeForce GTX 675MX lên GeForce GTX 980M và không ai có thể phản bác điều đó. Điều họ sẽ tranh cãi là liệu nó có đáng không. Bộ kit nâng cấp từ Eurocom có giá 24.000.000 đồng. GPU di động chưa bao giờ rẻ như card đồ họa máy bàn (một GPU máy bàn có giá khoảng 14.400.000 đồng), nhưng đó vẫn là một khoản lớn.

Nghĩ về các lựa chọn. Nếu vấn đề chính là không muốn bị hạn chế trong các game hiện đại vì GPU cũ không đáp ứng, lựa chọn thay thế là mua laptop mới. Để có laptop với card đồ họa GeForce GTX 980M, bạn phải chi ít nhất 48.000.000 đồng. Vậy theo một góc nhìn nào đó, việc chi 24.000.000 đồng để có hiệu suất hàng đầu giúp bạn tiết kiệm 24.000.000 đồng.

Cũng có lập luận rằng bạn có thể bán laptop cũ để lấy tiền mua máy mới, nhưng giá bán laptop cũ này chỉ khoảng 16.800.000 đồng. Điều đó vẫn còn thiếu 31.200.000 đồng để mua thiết bị thay thế.

Một lựa chọn khác: Bán GPU cũ. Trong khi GPU máy bàn cũ từ năm 2012 không giữ giá, GPU di động rõ ràng là có. Tôi đã thấy GeForce GTX 675MX được bán với giá khoảng 7.200.000 đồng — không tệ.

Cuối cùng, một điều cần xem xét: Eurocom bảo hành GPU trong sáu tháng. Công ty sẽ không hỗ trợ nếu bạn vô tình làm hỏng laptop khi nâng cấp, nhưng nếu GPU bị hỏng trong vòng ba tháng, Eurocom sẽ bảo hành.

Chúng tôi biết phần lớn mọi người sẽ không bao giờ tự tay tháo rời laptop. Tuy nhiên, với mức giá cao và rủi ro, việc nâng cấp đồ họa cho laptop vẫn có lý do chính đáng nếu bạn cần hiệu suất và sẵn sàng thực hiện công việc.